“Κάνω ό,τι καλύτερο μπορώ για σένα!” – Μια φράση που συχνά γίνεται το σύνθημα των σχέσεων συν-εξάρτησης.
Εξωτερικά, ένα τέτοιο ζευγάρι μπορεί να φαίνεται ιδανικό: οι σύντροφοι είναι αχώριστοι, κάνουν τα πάντα μαζί και επιδεικνύουν συνεχώς φροντίδα, σύμφωνα με τον ανταποκριτή του .
Όμως αυτή η βιτρίνα συχνά κρύβει μια οδυνηρή συμβιωτική σχέση, όπου οι δυο τους υπάρχουν ως ένα, χάνοντας το δικό τους “εγώ”.
Φωτογραφία: Pixabay
Η συν-εξάρτηση μεταμφιέζεται σε αγάπη, αλλά στην πραγματικότητα είναι το ακριβώς αντίθετό της, καθώς βασίζεται στον έλεγχο και την απόλυτη συγχώνευση. Η υγιής προσκόλληση προϋποθέτει ότι δύο ανεξάρτητοι άνθρωποι επιλέγουν να είναι μαζί, ενώ οι σχέσεις συν-εξάρτησης μοιάζουν με μια κατάσταση όπου κανείς δεν μπορεί να επιβιώσει μόνος του. Οι ψυχολόγοι σημειώνουν ότι οι ρίζες αυτού του μοντέλου ανάγονται συχνά στην παιδική ηλικία, όπου η αγάπη ήταν υπό όρους και έπρεπε να “κερδηθεί”.
Ένα άτομο με συν-εξαρτημένη συμπεριφορά αναλαμβάνει το ρόλο του σωτήρα, προσπαθώντας να λύσει όλα τα προβλήματα του συντρόφου του και να αναλάβει την ευθύνη για τα συναισθήματα και τις διαθέσεις του. Η ζωή του περιστρέφεται γύρω από τον άλλον και τα δικά του ενδιαφέροντα και χόμπι σταδιακά μπαίνουν σε δεύτερη μοίρα και εξαφανίζονται εντελώς. Δεν υπάρχει χώρος για υγιή όρια σε μια τέτοια σχέση, οπότε κάθε προσπάθεια αποστασιοποίησης εκλαμβάνεται ως προδοσία.
Ο σύντροφος που έχει περιέλθει στο ρόλο του “θύματος”, μεταθέτει εύκολα την ευθύνη για τη ζωή του στον άλλο, επιτρέποντάς του να διαχειριστεί και να ελέγξει τον εαυτό του. Από έξω μπορεί να φαίνεται ότι είναι αδύναμος και αβοήθητος, αλλά στην πραγματικότητα χειραγωγεί αριστοτεχνικά τον σωτήρα του χρησιμοποιώντας την ενοχή. Αυτό το παιχνίδι μπορεί να συνεχιστεί για χρόνια μέχρι κάποιος από τους συμμετέχοντες να φτάσει στα όρια της συναισθηματικής εξάντλησης.
Είναι εξαιρετικά δύσκολο να ξεφύγει κανείς από αυτόν τον φαύλο κύκλο, επειδή τέτοιες σχέσεις, παρά την τοξικότητά τους, δημιουργούν την ψευδαίσθηση της ασφάλειας και της ανάγκης. Η διακοπή αυτού του δεσμού συνοδεύεται από την ισχυρότερη “απόσυρση”, συγκρίσιμη με την απόσυρση από τα ναρκωτικά, και μια αίσθηση καταστροφής. Το πρώτο βήμα για τη θεραπεία είναι να συνειδητοποιήσουμε ότι η αληθινή αγάπη δεν μπορεί να προκαλεί συνεχή πόνο και ενοχές.
Οι ψυχοθεραπευτές προτείνουν να ξεκινήσετε από τα μικρά: να διεκδικήσετε τα δικά σας, ξεχωριστά από τον σύντροφό σας, χόμπι και κοινωνικό κύκλο. Στην αρχή, αυτό θα σας φανεί παράξενο, ακόμη και τρομακτικό, επειδή ενεργείτε μόνοι σας, όχι ως ζευγάρι. Έτσι όμως ανακτάται βήμα προς βήμα η χαμένη αίσθηση της αυτοεκτίμησης και του προσωπικού χώρου.
Είναι εξαιρετικά χρήσιμο να μάθετε να αναγνωρίζετε τη χειραγώγηση και να της αντιστέκεστε απαλά αλλά σταθερά. Αν ο σύντροφός σας προσπαθήσει να σας κάνει να νιώσετε ενοχές επειδή περάσατε το βράδυ με φίλους, μην δικαιολογηθείτε, αλλά απλά δηλώστε: “Έχω δικαίωμα στο δικό μου χρόνο”. Αυτή η απλή πρόταση μπορεί να αλλάξει δραματικά την ισορροπία δυνάμεων στη σχέση σας.
Πρέπει να καταλάβετε ότι η συν-εξάρτηση δεν είναι μια ποινή, αλλά ένα βαθιά μαθημένο πρότυπο συμπεριφοράς που μπορεί να αλλάξει. Αυτή η διαδικασία είναι μακρά και απαιτεί πολλή δουλειά στον εαυτό σας, μερικές φορές με τη βοήθεια ενός ειδικού. Αλλά το αποτέλεσμα αξίζει τον κόπο – θα μπορέσετε επιτέλους να οικοδομήσετε μια πραγματικά ώριμη και υγιή σχέση που θα βασίζεται στην ελευθερία και τον σεβασμό, όχι στον φόβο και τον απόλυτο έλεγχο.
Διαβάστε επίσης
- Γιατί ζείτε παράλληλες ζωές: Πώς η σιωπή γίνεται μεγάλος αντίπαλος στις σχέσεις
- Γιατί οι επιτυχημένοι άνθρωποι νιώθουν σαν απατεώνες: Τι κρύβει το σύνδρομο του απατεώνα
